امداد به ثمود (قرآن)قوم ثمود، از هرگونه امداد و یاری خداوند محروم شدند. ۱ - محرومیت قوم ثمودوفی ثمود اذ قیل لهم تمتعوا حتی حین(و نیز در سرگذشت قوم «ثمود» عبرتی است در آن هنگام که به آنان گفته شد: «مدّتی کوتاه بهره‌مند باشید (و سپس منتظر عذاب)!»)این آیه شریفه نیز عطف است بر ما قبلش که می‌فرمود" و فی عاد" یعنی و در داستان قوم ثمود هم آیتی است که به ایشان گفته شد: " تا چند روزی خوش باشید" و گوینده این تهدید پیغمبرشان صالح علیه‌السّلام بود که به ایشان فرمود: " تا سه روز دیگر در خانه هایتان خوش باشید که این وعده‌ای است تکذیب ناشدنی"و این تهدید را وقتی به ایشان گفت که ماده شتری را که به معجزه از شکم کوه بیرون شد کشتند. صالح علیه‌السّلام سه روز مهلتشان داد، تا در این سه روز از کفر و طغیان خود برگردند، ولی این مهلت سودشان نبخشید، و کلمه عذاب بر آنان حتمی شد. فما استطـعوا من قیام وما کانوا منتصرین(چنان بر زمین افتادند که توان برخاستن نداشتند و نتوانستند از کسی یاری طلبند!) ۱.۱ - تفسیر آیه فوقبعید نیست که کلمه" استطاعوا" در اینجا متضمن معنای تمکن باشد، چون کلمه استطاعت برای گرفتن مفعول" من" نمی‌خواهد، و در اینجا با" من" مفعول گرفته، فرموده" من قیام" پس معنایش این می‌شود که: متمکن از برخاستن از آنجا که نشسته بودند نشدند، و خلاصه مهلت نبود که از عذاب خدا فرار کنند. و این تعبیر کنایه است از اینکه خداوند این قدر به ایشان مهلت نداد که از جای خود برخیزند. " و ما کانوا منتصرین"- این جمله عطف است بر جمله" فما استطاعوا" و معنای دو جمله این است که: نه خودشان توانستند برخیزند، و نه کسی دیگر یاریشان کرد و عذاب را از ایشان برگردانید. ۱.۱.۱ - نظر تفسیر نمونهآری صاعقه چنان آنها را غافلگیر کرد و بر زمین کوبید که نه خود یارای برخاستن و دفاع از خویشتن داشتند، و نه قدرت ناله و فریاد و کمک طلبیدن، و در همین حال جان دادند، و سرگذشتشان درس عبرتی برای دیگران شد. آری قوم ثمود که از قبائل معروف عرب بودند و در سرزمین" حجر" (منطقه‌ای در شمال حجاز) با امکانات و ثروت فراوان و عمر طولانی و بناهای محکم زندگی داشتند، بر اثر سرپیچی از فرمان خدا و سرکشی و طغیان و شرک و ظلم و ستم نابود شدند، و آثارشان درس گویایی برای دیگران شد. ۲ - پانویس۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۹، ص۳۹۱، برگرفته از مقاله «امداد به ثمود». |